کارگر ساده نیازمندیم
عوامل فیلم
کارگردان کارگر ساده نیازمندیم : منوچهر هادی
نویسنده: پدرام کریمی
بازیگران: آتیلا پسیانی، بهرام افشاری، سیروس همتی، یکتا ناصر، سحر قریشی و مهران احمدی
خلاصه داستان
قدم در مغازه رحمت شاگردی می کند و عاشق مونس دختر اوست. پس از مرگ رحمت جهان از موقعیت استفاده می کند و دختر 16 ساله رحمت را در ازای طلبش خواستگاری می کند. قدم برای پرداخت طلب جهان به هر راهی متوسل می شود. هر راه یعنی آغاز گرفتاری های بیشتر قدم.
نقد فیلم کارگر ساده نیازمندیم
منوچهر هادی پس از ساخت “من سالوادور نیستم” به مسیر اصلی فیلمسازی اش بازگشته است. با همان دغدغه های اجتماعی همیشگی اش. او این بار به طرح مشکلات اقتصادی و توجه به عواقب آن پرداخته است. گرایشی که به صورت خفیف تر “در زندگی جای دیگری است” هم شاهد آن بوده ایم.
به غیر از سالوادور معمولا فیلم های جناب هادی از مردم و منتقدین نمره قبولی می گیرند اما متاسفانه از حد متوسط به خوب نمی رسند. “کارگر ساده نیازمندیم” اگرچه پخته ترین اثر او تا امروز محسوب می شود اما باز هم از این قاعده مستثنا نیست. اثری به هر معنا متوسط که نه شانس دریافت سیمرغی را دارد ، نه امیدی به فروش چند میلیاردی در گیشه و نه انتظاری برای تشویق منتقدین.
داستان کارگر ساده نیازمندیم به خوبی شکل می گیرد و مخاطب را خیلی زود وارد فضای فیلم می کند. داستان از کشش کافی برخوردار است و بیننده با شخصیت های معرفی شده ارتباط برقرار می کند. چرا که هر روز از کنار بسیاری از آن ها عبور می کند. با این که زمینه گریز به خیلی از مشکلات اجتماعی در اثر وجود دارد اما فیلمساز هوشمندانه به ارائه داستان خود می پردازد و به دام گزافه گویی های آثار هم کیش خود نمی افتد. با این حال برخی رفتارهای شخصیت ها از منطق روایی اثر دور است. این مشکل در پایان بندی بیشتر رخ نمایی می کند. مشکلی که در زندگی جای دیگری است هم اثر را زمینگیر کرد. علت حضور قدم جلو درب خانه جهان مشخص نیست. پس از توضیحات ارشد علت این کار حضور نورسته در خانه جهان نشان داده می شود. علتی که ارتباطی با مقصود قدم ندارد. قدم همین رفتار را می توانست پس از باخبر شدن از خواستگاری جهان از مونس انجام دهد. اشکالاتی از این دست باز هم در فیلم وجود دارد که برای پرهیز از طولانی شدن متن به آن اشاره نمی کنیم . به طور کلی کمیت اثر در طرح جزئیات لنگ است و روابط علت و معلولی آن دچار نقصان.
استفاده از لهجه های مختلف در کارگر ساده نیازمندیم به خوبی جواب داده و بینندگان آذری را ذوق زده کرده است. استفاده از لهجه در آثار سینمای ایران معمولا با از دست رفتن راکورد بازی بازیگران همراه است. مشکلی که تنها در بازی یکتا ناصر وجود دارد. لهجه ایشان در صحنه ها اوج فیلم که قرار است نفس بیننده را در سینه حبس کند- مانند سکانس خواستگاری جهان- به کل از میان می رود و ایشان دیالوگ های خود را به لهجه اصیل تهرانی ادا می نماید.
اشکالات مذکور ممکن است در هر فیلمی اتفاق بیوفتد و ارتباط مخاطب را برای لحظاتی با فیلم قطع کند اما به کلیت اثر لطمه ای وارد نکند. اما برخی اشتباهات کارگردان به طور کل بیننده را از فیلم بیرون پرتاب می کند. بزرگترین اشتباهات فیلمساز در این زمینه یکی استفاده از موسیقی رپ برای آماده سازی قدم برای مواجهه با شخصیت جهان است و دیگری استفاده از تصاویر Slow motion در شکستن شیشه پس از اطلاع از خواستگاری جهان. حقیقتا مشخص نیست فیلمساز با چه تحلیلی و با در نظرگرفتن کدام تناسب از موسیقی رپ برای آغاز بخش نهایی فیلم بهره برده است. آن هم موسیقی با آن کیفیت که نه تکست مرتبط و تاثیرگذاری دارد و نه تمپوی دلچسبی.
از تکنیک Slow motion معمولا برای نمایش طولانی تر شدن زمان و یا کشیده شدن آن در لحظه های ناب زندگی و افزایش تاثیر آن استفاده می شود. آن هم برای اتفاقاتی که برای سال ها در ذهن افراد زنده و پویاست. صحنه هایی مانند شلیک گلوله در فیلم “آژانس شیشه ای” یا حضور اسباب ازدواج در “یه حبه قند”. زمان در لحظاتی مانند شنیدن خبر خواستگاری از مونس برای قدم به سرعت برق و باد می گذرد . در این لحظه ها همه چیز شتابزده است و طبعا زمان با سرعت بیشتری در حال گذر است نه با سرعتی کمتر. همه ما از لحظه هایی که دچار مشکلاتی اینچنینی بوده ایم تصاویری مبهم و گنگ در ذهن داریم که موید این معناست. پس استفاده از تصاویر آهسته در این سکانس چه معنایی دارد؟؟؟
بروز چند اشتباه اساسی مانند موارد فوق کافی است که فیلمی به کل نابود شود. اشتباهات کارگردانی جناب هادی عاملی است که دست بر شانه “کارگر ساده گذاشته” تا امکان بالندگی و رشد از آن گرفته شود. در بهترین حالت آخرین ساخته جناب هادی اثر خوبی است که فرسنگ ها تا عالی شدن فاصله دارد.
از خوب تا عالی راه زیادی است که هر کسی اراده قدم گذاشتن در آن را ندارد.
برای مطالعه سایر نقد فیلم های سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر روی لینک کلیک کنید.