کوتاه با برناردو برتولوچی

برناردو برتولوچی در شهر پارما در منطقه امیلیا-رومانیا در ایتالیا متولد شد. او بزرگترین فرزند پدرش آتیلیو بود. پدر برناردو شاعر، مورخ هنر و منتقد فیلم بود. برناردو در چنین محیطی رشد کرده بود.

برناردو برتولوچی در شهر پارما در منطقه امیلیا-رومانیا در ایتالیا متولد شد. او بزرگترین فرزند پدرش آتیلیو بود. پدر برناردو شاعر، مورخ هنر و منتقد فیلم بود. برناردو در چنین محیطی رشد کرده بود.

او در پانزده سالگی شروع به نوشتن کرد ، سوابق هنری پدر برتولوچی به او کمک فراوانی کرد.

برتولوچی یک برادر به نام گیوسیپ دارد که کارگردان تئاتر و نمایشنامه نویس است. همچنین پسرعموی او ، جیووانی برتولوچی، تهیه کننده است که برناردو با او در برخی از کارهایش همکاری کرده است.

همسر اول برتولوچی « آدریانا آستی » بود که در فیلم اولش « پیش از انقلاب » بازی کرد ، در سال ۱۹۷۸ او با « کلیر پیپلو » که فیلمنامه نویس انگلیسی است، ازدواج کرد.

حرفه کارگردانی:

در ابتدا برتولوچی دوست داشت که مانند پدرش شاعر شود. او ابتدا با ادبیات در دانشگاه رم کار هنری خود را آغاز کرد و پس از مدتی برای نوشتن اولین کتاب‌اش جایزه Viareggio Premio و چندین جایزه معتبر دیگر نیز دریافت کرد.

پیر پائولو پازولینی فیلمساز بزرگ ایتالیایی برای انتشار نخستین کتاب برتولوچی کمک فراوانی به او کرد.

اندکی بعد برتولوچی دانشگاه را بدون فارغ­ التحصیلی رها کرد.

برتولوچی در سال ۱۹۶۱ به عنوان دستیار اول پیر پائولو پازولینی در فیلم « آکاتونه Accattone» با او همکاری کرد و در چند فیلم دستیار کارگردان سرشناس ایتالیایی بود.

در سال ۱۹۶۲ در سن ۲۲ سالگی اولین فیلم سینمایی­ اش با نام « دروگر ظالم » و به تهیه کنندگی تونیو سروی و با فیلمنامه پیر پازولینی بود ، کارگردانی کرد.

این فیلم که درباره راز قتل یک زن روسپی است ، برتولوچی از فلش بک­هایی از صحنه جرم و فرد متهم استفاده کرد.

برتولوچی از آن دسته کارگردانانی بود که با پیشرفت سینمای ایتالیا در دهه ۷۰ میلادی باید با تهیه کنندگان آمریکایی، سوئدی، فرانسوی و آلمانی کار می­کردند تا صنعت فیلم­سازی ایتالیا بر بحران اقتصادی جهانی اثر بگذارد.

این فیلمساز از کارگردانان نئورئالیست ایتالیا بشمار می‌رود ، سبکی که با روایتهایی شناخته می شود که در میان طبقه فقیر و کارگر روی داده و بیشتر نوعی انتقاد از وضعیت اقتصادی و اخلاقی دشوار ایتالیا پس از جنگ جهانی دوم دارد که تغییرات روحی، روانی و شرایط زندگی آن دوران را منعکس می کرد.

برتولوچی کار با پازولینی را کنار گذاشت تا به نظر شخصی خودش درباره سینما بپردازد. ایده­ ای که بر پایه زندگی شخصی افرادی بود که مجبور بودند با تغییرات ناگهانی در زندگیشان کنار بیایند.

مانند تغییرات درونی یا سیاسی که راه حلی برایشان نیست و اگر هم باشد راه آسان و درستی نیست!

« پیش از انقلاب » دومین فیلم او در سال ۱۹۶۴ با تحسین منتقدان روبرو شد. « دنباله‌رو ۱۹۷۰ » با بازی ژان-لویی ترنتینیان و استفانیا ساندرلی برنده جایزه دیوید دوناتلو بهترین فیلم شد و اولین نامزدی اسکار را برای برناردو برتولوچی به همراه داشت.

فیلم جنجالی « آخرین تانگو در پاریس ۱۹۷۲ » با بازی مارلون براندو ، ماریا اشنایدر و ژان پی‌یر لئو دو نامزدی اسکار دیگر برای او به دنبال داشت.

در طی ساختن فیلم « آخرین تانگو در پاریس » برتولوچی به تطبیق دادن کتاب دشیل همیت به نام Red Harvest به یک فیلم سینمایی فکر می­کرد. پایه و اساس این فیلم از فیلم Yojimbo بود که آن هم به نوبه خود بر اساس فیلم سرجیو لئونه، یک مشت دلار، بود. دلیل برتولوچی آن بود که او می­خواست اشکال دیگری را به سینما وارد کند.

و فیلم حماسی « ۱۹۰۰ » محصول ۱۹۷۶ با بازی رابرت دنیرو ، ژرار دوپاردیو و برت لنکستر ، جایگاه برناردو برتولوچی را به عنوان یک فیلمساز مولف تثبیت کرد.

برتولوچی در سال ۱۹۸۸ با فیلم حماسی « آخرین امپراتور » زندگی آیسین گیورو پو ، آخرین امپراطور چین را به تصویر کشید.

فیلم به صورت مستقل توسط تهیه کننده بریتانیایی، جرمی توماس تهیه شد؛ کسی که بعدها به تهیه کننده مورد علاقه برناردو برتولوچی تبدیل شد.

ساخت فیلم سه سال طول کشید و به طور کاملا مستقل تهیه شد.

برناردو برتولوچی فیلمنامه این فیلم را با همکاری مارک پیپلو نوشت. «آخرین امپراطور» زندگی پو را مانند آینه ای می­داند که عبور چینی­ها از فئودالیسم تا وضعیت فعلی آن به وسیله انقلاب را نشان می­دهد.

در شصتمین دوره آکادمی اسکار، « آخرین امپراطور » هر ۹ قسمتی که نامزد شده بود را برد که شامل:‌ بهترین فیلم ، بهترین کارگردانی ، بهترین فیلمنامه ، بهترین فیلمنامه اقتباسی ، بهترین فیلمبردار ، بهترین تدوین ، بهترین طراحی لباس ، بهترین دکور ، بهترین موزیک و بهترین صداگذاری بود .

این فیلم در مجموع برنده ۹ جایزه اسکار، سه جایزه بفتا، یک جایزه سزار و ۹ جایزه دیوید دوناتلو شد و در اولین دوره جوایز فیلم اروپا در ۱۹۸۸ نیز جایزه ویژه داوران را گرفت.

« آخرین امپراطور » تنها فیلمی بود که اجازه ورود به شهر ممنوعه را برای فیلمبرداری، توسط دولت جمهوری خلق چین به دست آورد. برتولوچی این فیلم را به عنوان یکی از دو پروژه ممکن به دولت چین مطرح کرد. پروژه دیگر La Condition Humaine (کتابی از آندره مالرو) بود.

دولت چین « آخرین امپراطور » را ترجیح داد و بدون هیچ محدودیتی آن را قبول کرد. « آخرین امپراطور » تبدیل به اولین فیلم وسترنی شد که در چین و با همکاری کامل دولت چین ساخته شد.

« استراتژی عنکبوت »، « آسمان سرپناه »، « بودای کوچک » و « خیالباف‌‌ها » از دیگر ساخته‌های این فیلمساز است.

« من و تو ۲۰۱۲ » آخرین اثر ساخته برتولوچی می باشد که در بخش مسابقه شصت و پنجمین جشنواره کن به نمایش درآمد.

برتولوچی خدا را قبول ندارد. فیلم­های او معمولا سیاسی هستند. او ماکسیست را تدریس کرده و ویسکونتی ، کسی که هنرمندان خارجی زیادی را از دهه ۶۰ میلادی استخدام کرد را دوست دارد .

برتولوچی به وسیله فیلم­هایش افکار و عقاید سیاسی­اش را بروز می­دهد، از این رو آنها معمولا اتوبیوگرافیک و بحث برانگیز هستند.

فیلم­های او از فیلم­های تاریخی بازسازی شده مقدم­تر هستند.

فیلم The Conformist ایدئولوژی فاشیس، ملیت و ملی­گرایی، طرح موسولینی برای ترور یک استاد فعال چپ سیاسی را مورد انتقاد قرار می­دهد و فیلم ۱۹۰۰ هم به کشمکش­های بین گروه­های چپ و راست می­پردازد.

او در تمام سال‌های کاری خود نگاه ویژه‌ به جهان پیرامون، پرداخت نامتعارف و خارج از قاعده به فیلم داشته است.

برناردو برتولوچی در آثارش از زاویه های گوناگون به این موضوع پرداخته و تعهد آدم رو به اون برانگیخته و یا تشویق کرده و از سوی دیگه توجه انسان رو به چیزی که داره جلب و با سفری که مخاطبان رو همراه خودش به اقصی نقاط دنیا میبرد به ارزش های پیرامونی اون داشته ها هدایت میکند .ضمن اون که کمبودهای فرهنگی سایر اقوام رو به چالش میکشد که شاید شاید پیامی نیز برای دولتمردان کم تعقل در دنیای بدون موازنه ثروت و توسعه باشد که برتولوچی در خلق این رویا و اندیشه موفق است.

برتولوچی در ۱۰ سال اخیر به خاطر مشکلات ناشی از فتق دیسک کمر فعالیت چندانی نداشته است و بیشتر بر روی ویلچر خود به زندگی ادامه می دهد.

او در سال ۲۰۰۷ جایزه شیر طلایی یک عمر دستاورد جشنواره ونیز را دریافت کرد

سال ۲۰۱۱ نیز اولین نخل طلای افتخاری سالانه جشنواره کن به او اعطاء شد.

و در هفتادمین دوره جشنواه فیلم ونیز سال ۲۰۱۳، ریاست هیأت داوران این جشنواره را بر عهده داشت.

اما پایان برتولوچی به فراز و فرود زندگی هنری اش شباهتی نداشت و جهان سینما به یک باره غافلگیر شد.

در کلیشه ای ترین پایان بندی، ” خبر کوتاه بود و تاثیر گذار: برتولوچی در گذشت.”

فیلم شناسی:

• دروگر ظالم (۱۹۶۲) The Grim Reaper
• پیش از انقلاب (۱۹۶۴) Before the Revolution
• جاده نفت (کانال) (۱۹۶۵) Canale
• عشق و غضب (۱۹۶۹) Love and Anger
• دنباله ‌رو (۱۹۷۰) The Conformist
• استراتژی عنکبوتی (حیله عنکبوت) (۱۹۷۰) The Spider’s Stratagem
• آخرین تانگو در پاریس (۱۹۷۲) Last Tango in Paris
• ۱۹۰۰ (۱۹۷۶)
• الهه (ماه) (۱۹۷۹) La Luna
• مصیبت مرد مضحک (۱۹۸۱) Tragedy of a Ridiculous Man
• آخرین امپراتور (۱۹۸۷) The Last Emperor
• آسمان سرپناه (۱۹۹۰) The Sheltering Sky
• بودای کوچک (۱۹۹۳) Little Buddha
• زیبایی ربوده شده (۱۹۹۶) Stealing Beauty
• در محاصره (۱۹۹۸) Besieged
• یک اپیزود از فیلم : یه ده دقیقه دیگه «دقایق مرده: ویولون‌سل» (۲۰۰۲) Ten Minutes Older: The Cello
• رویا پردازان (خیال پردازان) (۲۰۰۳) The Dreamers
• امن و تو (۲۰۱۲) Me and You
• ونیز ۷۰ : بازنگری آینده (مستند) Venice 70: Future Reloaded (2013)

جوایز مهم کسب شده:

اسکار

• برنده بهترین کارگردانی برای فیلم آخرین امپراطور
• بهترین فیلمنامه اقتباسی برای فیلم آخرین امپراطور

برلین

• برنده جایزه Journalists’ Special Award برای فیلم دنباله رو
• برنده جایزه Interfilm Award – Recommendation برای فیلم دنباله رو

بافتا

• برنده بهترین فیلم برای آخرین امپراطور

کن

• برنده جایزه Honorary Golden Palm

ونیز

• برنده جایزه Career Golden Lion
• برنده جایزه Pietro Bianchi Award

خلاصه داستان فیلم های برناردو برتولوچی:

1. داستان فیلم حیله عنکبوت ۱۹۷۲

برداشتی از اثر درخشان و متافیزیکی خورخه لوییس بورخس، شامل دل مشغولی های همیشگی برناردو برتولوچی، درباره ی فاشیسم و پیدایش آن و سازش مردم با قدرت ؛ و سبب خلق اثر درخشان بعدی او در همین سال و با همین مایه یعنی سازشکار.

داستان فیلم : « آتوس مانیانی » (بروگی) وارد شهر کوچک تارا در دره ی پو می شود، جایی که پدرش « آتوس پدر » (بروگی) به دلیل کشته شدن به دست فاشیست ها در جریان اجرای اپرای « ریگولتو » چون قهرمانی مورد ستایش اهالی شهر است.

« درایفا » (والی) محبوبه ی پدرش ، به او می گوید که قاتل پدرش زنده است و …

2. داستان فیلم دنباله رو ۱۹۷۲

داستان فیلم : مارچلو کلریچی (ژان لویی ترنتینان) که متقاعد شده در نوجوانی یک راننده سمج را کشته سعی میکند با نزدیکی به هنجارهای جامعه گناهش را بشوید. پدرش دیوانه و مادرش معتاد است و با دختری بورژوا بنام جولیا (استفانیا ساندرلی) آشنا میشود.

به عضویت انجمن ضدجاسوسی فاشیستی درمیاید و مامور مراقبت از استاد سابقش میشود. مارچلو داوطلب رفتن به پاریس میشود اما قبل از آن به او اسلحه ای داده میشود…

3. داستان فیلم آخرین تانگو در پاریس ۱۹۷۲

در این فیلم بازیگرانی چون مارلون براندو و ژان-پیر لئو حضور دارند. این فیلم مملو از صحنه‌های جنسی می‌باشد و به همین خاطر در آمریکا به آن ردهٔ NC-17 داده شده است.

داستان فیلم : این فیلم در مورد تنهایی نسل هاست و نگاه بسیار تلخی به روابط بشری دارد. این فیلم در مورد دو انسان است که هر دو مورد بی‌مهری واقع شده‌اند؛ یکی از طرفِ زن سابق خود که به او خیانت کرده، و یکی از طرفِ کارگردان جوانی که در عشق به دختر مردد است و او را بازیچه می‌پندارد.

این دو، به‌طور اتفاقی، در یک خانه، که به لطفِ فیلم‌برداریِ خوب، نمودی بسیار سرد و دلگیر دارد، با هم برخورد می‌کنند، ولی با دو دید متفاوت نسبت به یک‌دیگر:

دختر جوان که پشت و پناهی می‌جوید، پس از مدتی به مردِ جااُفتاده علاقه‌مند می‌شود، ولی مردِ بدبین، با رفتار دیگرآزارانه‌ای که با این دختر دارد، در صدد انتقام از نوع جنس زن است (زن سابقش پس از مدت‌ها خیانت به وی، خودکشی کرده).

با این همه، در پایانِ فیلم، نظرهای این دو مرد و زن در جهت عکس حرکت می‌کند: مرد عاشقِ دختر جوان می‌شود، و دختر، به علتِ این‌که فکر می‌کند از او سوءاستفاده شده‌، می‌خواهد مرد را ترک کند. این، برای داستان، پایانی تراژیک رقم می‌زند.

4. ۱۹۰۰ (۱۹۷۶)

فیلمی حماسی با بازیگرانی از جمله : رابرت دنیرو، دونالد ساترلند، دومنیک سندا، ژرار دوپاردیو، آلیدا والی و برت لنکستر در آن به ایفای نقش می‌پردازند.

داستان فیلم : این فیلم که در سرزمین پدری برتولوچی در امیلیا-رومانیا بازی شده، زندگی دو مرد در حین آشفتگی‌های سیاسی که در نیمه اول قرن بیستم دامنگیر ایتالیا شده بود را روایت می‌کند.

فیلم در جشنواره فیلم کن در سال ۱۹۷۶ هم به روی صحنه رفت، اما نتوانست به دور نهایی راه یابد.

برتولوچی در این فیلم اسطوره خود جامعه بورژوای ایتالیا را از آغاز صده ۱۹۰۰ تا اواخر آن به تماشاگر می نمایاند.

روابط حاکم در یک جامعه بورژوا ، مناسبات میان رعیت و مالک ، شکل گیری مارکسیسم در بین توده دهقانان ، شکل گیری فاشیسم و همه اینها انقدر بیان سینمائی فیلم شیرین و مبتنی بر تصویر است که زمان طولانی فیلم احساس نمی شود، زمان این فیلم ۵ ساعت است.

داستان فیلم به قدری قوی به تصویر کشیده شده است که فیلم نه تنها برای مخاطبان خاص بلکه برای مخاطبین عام نیز جذابیت دارد.

۱۹۰۰ نیز مثل تمام آثار برتولوچی استفاده های آگاهانه و معنا داری از رنگ دارد. یکی از نمونه های زیبای آن در آخر فیلم است که مردم با گرداندن آن پارچه قرمز بزرگ در گرداگرد محوطه زندگیشان شادی میکنند و انعکاس نور از آن تمام خانه و زندگی آنان را سرخ کرده است.

تمثیلی زیبا از بسط کمونیسم بر زندگی آنان.

5. داستان فیلم ماه ۱۹۷۹

داستان فیلم : در توصیف این اثر شاید هیچ کلمه ای مناسب تر از “بی پروا” نباشد. برتولوچی در صحنه ای نسبتاً کوتاه از بازیگر “ادیپ” پازولینی نیز استفاده کرده تا جدای از هم بودی ، شخصیت های این دو فیلم (به تمثیل در صحنه ای با هم می رقصند) ادای دینی نیز باشد به پازولینی؛ هم به مثابه ی استاد و هم کسی که این سوژه را متقدماً در روایتی اسطوره ای به تصویر کشیده است.

بی پروایی صحنه های عشق بازی مادر و پسر تا بدانجاست که شاید برای سلف اش : “پازولینی” نیز با آن بی پروایی های مثال زدنی که او را بود (رک : سالو – قصه های کانتربری -دکامرون و …) متصور نبود.

باید بی پروایی و جسارت حیرت آور این استاد را در به تصویر کشیدن “تابو” هایی این چنین که از غریب العادت ترین مفاهیم روانکاوی و عرفی است را به حق ستود.

6. داستان فیلم آخرین امپراطور ۱۹۸۷

درباره ی فیلم : نام فیلمی است که زندگی پویی، آخرین امپراتور چین را به تصویر درآورده است. این فیلم، جایزهٔ اسکار بهترین فیلم را در سال ۱۹۸۷ بدست آورد. آخرین امپراتور بر اساس کتابی به همین نام ساخته شده است.

7. داستان فیلم آسمان پناه برده ۱۹۹۰

فیلم داستان : شرح یک سفر در دل سرزمینهای بکر افریقاست ، بیابانهای افریقایی و تم عربی آن بیش از بقیه آثار برتولوچی مخاطب را به یاد استاد گرامی اش پازولینی کبیر می اندازد.

که پایان بندی باز آن سفر را بی پایان در دل دنیای برتولوچی رها می کند. شاید از نظر تکنیکی در حد شاهکارهای او در دهه هفتاد نباشد ؛ اما مشاهده آن بیشترین لذت را در بین فیلمهای این استاد ایتالیایی به بیننده می دهد.

ظرافت طبع برتولوچی در انتخاب لوکیشن در این فیلم هم مانند دیگر آثار این نابغه سینما یکی از ویژگیهای اصیل فیلم را تشکیل می دهد. البته بی انصافی است اگر نقش مدیر فیلمبرداری ارزنده اش را هم در نظر نگیریم.

مانند بسیاری دیگر از فیلمهای برتولوچی بخش عظیمی از زیبایی و لذتی که این فیلم به تماشاگر می دهد وامدار ویتوریو استورارو ست.

8. داستان فیلم بودای کوچک ۱۹۹۳

داستان فیلم : یک فیلم درام ایتالیایی-فرانسوی و بریتانیایی محصول سال ۱۹۹۳، به کارگردانی برناردو برتولوچی است. در این فیلم بازیگرانی همچون کریس آیزک، بریجیت فوندا، روچنگ اینگ و کیانو ریوز در نقش شاهزاده سیدارتا ایفای نقش می‌کنند.

9. داستان فیلم زیبایی ربوده شده ۱۹۹۶

داستان فیلم : این فیلم لوسی دختر ۱۹ ساله و باکره را نشان می دهد که به ظاهر برای ساخته شدن پرتره ای از او توسط یکی از آشنایان مادرش به تپه ای در ایتالیا باز می گردد. اما او در واقع به جستجوی دو چیز می پردازد؛ گذشته و آینده خود.

هویت او ناشناخته است زیرا از محتوای شعر های مادرش پی برده است که پدرش کس دیگری است “آن مرد یک چاقو داشت، با لهجه حرف می زد و متاهل بود.”او همچنین به دنبال عشقش نیز هست.

به ظاهر در ۱۵ سالگی عاشق پسری می شود وپس از ترک ایتالیا از او نامه هایی دریافت می کند، ولی به ناگاه نامه ها قطع می شود.اما او هنوز دل در گرو آن عشق دارد وبدان متعهد است.زیرا آن نامه ها به خصوص یکی از آنها بوی واقعی عشق می داد.

10. در محاصره ۱۹۹۸

داستان فیلم : محاصره شرح زندگی دختر آفریقایی جوانی به نام شاندرویی است که پس از دستگیری شوهرش به دست نظامیان دیکتاتوری که بر کشور محل سکونتشان حکومت میکند. به ایتالیا آمده و درخانه آهنگساز جوان انگلیسی الاصلی به نام کینسکی کار می کند.

محاصره فیلمی است که از جهات مختلفی در کارنامه برناردو برتولوچی و به خصوص پس از فیلم زیبایی ربوده شده یک نقطه عطف به حساب می آید.

تفاوت محاصره با دیگر آثار برتولوچی را باید در تغییر نوع نگاه او به روابط حاکم در بین شخصیت های فیلم هایش جستجو کرد ، روابطی که در بسیاری از آثار او روابطی صرفا جسمانی اند .

به طور کلی مفهوم سکس و نمایش روابط جسمانی صرف در سینمای برتولوچی مفهومی کاملا درونی و حتی در بعضی موارد دارای پس زمینه های فلسفیست.

شاید بتوان وجود چنین روابطی را در تاثیر گرفتن او از سینمای بزرگی چون پازولینی جستجو کرد زیرا او فیلمسازی را با دستیاری و شاگردی استادی چون پازولینی آغاز کرده است.

11. داستان فیلم رویاپردازان ۲۰۰۳

داستان فیلم : فیلمی دراماتیک محصول سال ۲۰۰۳ بریتانیا/فرانسه می باشد ، موضوع این فیلم بازسازی پاریس ۱۹۶۸ و دربارهٔ بیداری سیاسی، بحران بلوغ و آزادی جنسی در بستر رویدادهای مه ۱۹۶۸ پاریس است.

برتولوچی این فیلم را بر اساس رمان معصومان مقدس (Holy Innocents) نوشته گیلبرت ادر (Gilbert Adair) نویسنده اسکاتلندی ساخته‌است.

موسیقی این فیلم ترکیبی از آهنگ‌های دهه ۶۰ و موسیقی برخی از فیلم‌های موج نویی گدار مثل پیرو خله و دسته جدا افتاده‌ها است.

تمام آهنگ‌هایی که در فیلم شنیده می‌شود ، آهنگ‌های قدیمی مربوط به دهه ۶۰ از خوانندگان آمریکایی و فرانسوی مثل باب دیلن، جیمی هندریکس و ادیت پیاف است.

12. داستان فیلم من و تو ۲۰۱۲

داستان فیلم : جدیدترین فیلم برناردو برتولوچی آخرین بازمانده نسل سزارها و کارگردان صاحب سبک و جنجالی سینمای ایتالیا که آثارش به واسطه نگاه ویژه و خارج از قاعده ای که در فیلم هایش دارد ، مورد توجه و استقبال منتقدان قرار گرفت.

آخرین فیلم او با عنوان «من و تو» با نگاهی به داستان کوتاهی از « نیکولا آمانیتی » نویسنده ایتالیایی ساخته شده است.

داستان فیلم « من و تو » زندگی پسری نوجوان و خواهرش را به تصویر می کشد که معتاد است، پسر با وجود درون گرایی و مسائل خاص اش تلاش می کند، حامی خواهرش هم باشد و ….

مطالب گوناگون از برتولوچی:

رسوایی فیلم «آخرین تانگو در پاریس»

برتولوچی در سال ۱۹۷۲ با فیلم بحث برانگیز آخرین تانگو در پاریس بدنام شد.

این فیلم اولین فیلم برتولوچی در خارج از ایتالیا با ستاره‌های آمریکایی بود که داستان آن بر پایه روابط جنسی یک زن جوان (ماریا اشنایدر) و مردی میان سال (مارلون براندو) بنا شده است.

صحنه­ ای که تجاوز به جین توسط پاول صورت می­گرفت، در میان تصاویر دیگری از اشنایدر جوان که استثمارگرانه تصور می­شد، باعث نگرانی جدی نماینده زنان شد.

در طول فیلم سازی، اشنایدر ۲۰ ساله از این صحنه آگاهی نداشت و در حقیقت فقط چند لحظه قبل از فیلمبرداری این صحنه به او گفته شده بود که کاراکتر او مورد تجاوز قرار خواهد گرفت.

اشنایدر گفت که او در طول صحنه فیلمبرداری به خاطر اهانت خشونت آمیز براندو و برتولوچی واقعا گریه می­کرد. به خاطر این موضوع اشنایدر به طرفدار حقوق زنان تبدیل شد، او به­خصوص برای احترام به زنان کارگردان و بازیگران زن در فیلم­ها و رسانه­ ها مبارزه می­کرد.

BBC در گزارشی در ۶ اردیبهشت ۱۳۹۰ درباره برتولوچی در مورد فیلم “آخرین تانگو در پاریس” نوشت: « آخرین تانگو در پاریس، شاید رادیکال ‌ترین و جنجالی ترین فیلم برتولوچی درباره روابط جنسی آزاد در دنیای مدرن امروز باشد.

فیلمی که سال‌ها در ایتالیا و کشورهای دیگر اجازه نمایش نداشت. دولت ایتالیا دستور داد تمام نسخه‌های فیلم را نابود کنند و دادگاه عالی ایتالیا حتی برای برتولوچی حکم زندان تعلیقی صادر کرد.

فیلمی که مدل جوانی به نام “ماریا اشنایدر” را با بازی در نقشی غیرمتعارف و تروماتیک در برابر مارلون براندو، به شهرت رساند و در عین حال باعث افسردگی و بیزاری او از سینما شد. »

در سال ۲۰۱۳ برتولوچی از رفتارش با اشنایدر ابراز تأسف کرد و گفت:

«ماریای بیچاره. من هیچ­وقت مناسب ندیدم که از او بخواهم که مرا ببخشد. او تنها یک دختر ۱۹ ساله بود مانند بازیگران فیلم من و تو و قبل از آن در فیلمی بازی نکرده بود.

ممکن بود بعضی اوقات در فیلم من به او نگویم که چه اتفاقی قرار است بیفتد، چون می­دانستم بازی­اش بهتر می شود، بنابراین وقتی ما این صحنه را با مارلون فیلمبرداری می­کردیم من با چاپلوسی چیزی به او نگفتم.

من می­خواستم یک عکس­ العمل واقعی از نا امیدی و عصبانیت را ببینم.»

براندو هم احساس می­کرد که برتولوچی به او اهانت کرده است و تا سال­ها با او حرف نزد. «آخرین تانگو در پاریس» کاراکتر مارلون براندو (پاول) را به گونه­ای به تصویر می کشد که تلاش می­کند با به بازی گرفتن روح و جسم یک دختر جوان با مرگ وحشیانه همسرش کنار بیاید.

این فیلم باعث ایجاد پرونده کیفری برای برناردو برتولوچی در ایتالیا برای صحنه تجاوز شد و فیلم توسط کمیسیون سانسور توقیف شد و دستور نابودی همه نسخه­ های آن داده شد.

یک دادگاه ایتالیایی حقوق شهروندی برتولوچی را برای ۵سال لغو و او را محکوم به ۴ ماه زندانی معلق کرد.

سال­ها بعد از اینکه کمیسیون سانسور معلق شد فیلم دوباره آشکار شد، چون برتولوچی یک نسخه مخفی از آن­را نگه داشته بود و فیلم در نسخه­ای با کمی سانسور پخش شد.

نسخه اصلی و نسخه­ا ی که در خارج از کشور نگهداری می­شد به صورت دی وی دی مورد استفاده قرار گرفت.