یادداشت

سابقه حضور ایران در اسکار

پوستر اسکار
پوستر اسکار

سینمای ایران در 24 دوره نماینده‌ای به آکادمی اسکار معرفی کرده و نامزدی در یک دوره و برگزیده شدن در اسکار 84 اوج این حضور‌ها بوده است.

فرزد مظفریاثری از داریوش مهرجویی نخستین نماینده سینمای ایران در اسکار بوده است؛ سال 1356 بود که «دایره مینا» به کارگردانی مهرجویی به آکادمی اسکار معرفی شد تا راه برای فیلمسازان ایرانی جهت حضور در این رویداد سینمایی باز شود.

در دهه 60 روند معرفی نماینده ایران به اسکار متوقف شد تا سال 1373 و زمانی که کارگردان سرشناس سینمای ایران عباس کیارستمی «زیر درختان زیتون» را ساخت. فیلم کیارستمی در این سال به عنوان نماینده ایران در اسکار معرفی شد و سه سال بعد مجید مجیدی با «بچه‌های آسمان» توانست برای نخستین بار نام ایران را در میان نامزدهای اسکار قرار دهد.

اما برای اینکه رویای دریافت مجسمه طلایی اسکار محقق شود بیش از 13 سال زمان لازم بود تا اصغر فرهادی از دنیای تئاتر و تلویزیون سراغ سینما بیاید و قدم به قدم پله‌های موفقیت را بالا برود و در نهایت به اوجی چون «جدایی نادر از سیمین» برسد؛ فیلمی که برای اولین بار جوایزی چون گلدن گلوب و اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را برای سینمای ایران به ارمغان آورد.

بعد از سال 1390 و جایزه‌ای که فرهادی گرفت، توقع ایرانیان از حضور نماینده کشور در اسکار بیشتر شده است، حالا انتظارها برای راه یافتن فیلم ایرانی به فهرست‌های 9 تایی و پنج‌تایی بیش از گذشته است.

امسال باز هم اصغر فرهادی با اثر تازه خود «فروشنده» ایران را در اسکار نمایندگی خواهد کرد.

در ادامه مروری به 24 سال معرفی نماینده سینمای ایران در اسکار صورت می‌گیرد.

دوره – سال شمسی و میلادینماینده ایرانجوایز مهم داخلی و خارجیرقبای داخلیبرنده اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان (نام فیلم، کارگردان و کشور سازنده)دیگر نامزدها
50-  1356 / 1978«دایره مینا» داریوش مهرجوییبهترین فیلم جشنواره پرا (فرانسه)«مادام رزا» (موشه میزراهی، فرانسه)«ایفیجنیا» (مایکل کاکویانیس، یونان)، «عملیات صاعقه (مناخیم گولان، اسرائیل)، «یک روز خاص» (اتوره اسکولا، ایتالیا)، «این میل مبهم هوس» (لوییس بونوئل، اسپانیا)
51 – 1357 / 1979«باد صبا»بهترین فیلم جشنواره فیلم‌های جهانگردی و فرهنگ عامه بلژیک«دستمالت را در بیار» (برتران بلیه، فرانسه)«سلول شیشه‌ای» (‌هانس گیبندورفر، آلمان غربی)، «مجارها»، زولتان فابری، مجارستان، «زنده‌باد ایتالیا»، ماریو مونیچلی، دینو روسی، اتوره اسکولا، ایتالیا،  «بیم سفید گوش سیاه» (استانیسلاو روستوتسکی، شوروی)
67 – 1373 / 1995«زیر درختان زیتون» عباس کیارستمیهوگوی نقره‌ای جشنواره شیکاگو،‌جایزه منتقدان جشنواره سائوپائولو، خوشه طلایی جشنواره وایادولید«سوخته از آفتاب» (نیکیتا میخالکوف، روسیه)«پیش از باران» (میلکو مانچفسکی، مقدونیه)، «بخور بنوش مرد زن» (آنگ لی، تایوان)، «فارینلی» (ژرار کوربیو، بلژیک)، «توت‌فرنگی و شکلات» (توماس گوتیرز آلئا، خوان کارلوس تابیو، کوبا)
68 – 1374 / 1996«بادکنک سفید» جعفر پناهیسیمرغ بلورین بهترین فیلم اول از جشنواره فیلم فجر و دیپلم افتخار فجر به آیدا محمدخانی بازیگر فیلم، جایزه بهترین فیلم تماشاگران جشنواره داکا، بهترین فیلم جشنواره سائوپائولو،‌ دوربین طلایی کن، جایزه کنفدراسیون سینمای تجربی جشنواره کن و جایزه فیپرشی از کن، پروانه زرین جشنواره کودک برای آیدا محمدخانی و دیپلم افتخار کارگردانی برای جعفر پناهی«خط آنتونیا» (مارلین گوریس، هلند)«همه چیز عادلانه است» (بو ویدربرگ، سوئد)، «غبار زندگی» (رشید بوغریب، الجزایر)، «O Quatrilho» (فابیو بارتو، برزیل)، «ستاره‌ساز» (جوزپه تورناتوره، ایتالیا)
70 – 1376 / 1998«گبه» محسن مخملبافبهترین فیلم جشنواره سنگاپور، چهار سیمرغ بلورین از جشنواره فجر«کاراکتر» (مایک فان دیم، هلند)«فراتر از سکوت» (کارولین لینک، آلمان)، «چهار روز در سپتامبر» (برونو بارتو، برزیل)، «اسرار دل» (مونتوشو آرمنداریز، اسپانیا)، «دزد» (پاول چوخرای، روسیه)
71 – 1377 / 1999«بچه‌های آسمان» مجید مجیدینامزد اسکار، سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر، جایزه بزرگ جشنواره، فیپرشی، جایزه هیئت داوران کلسیای جهانی، جایزه فیلم منتخب تماشاگران جشنواره جهانی فیلم مونترال، فیلم منتخب تماشاگران جشنواره فیلم ورشو، جایزه بهترین فیلم بلند آسیایی جشنواره بین‌المللی سنگاپور، بهترین فیلم خارجی جشنواره بین‌المللی نیوپورت، جایزه بهترین فیلم کودک جشنواره کودک و نوجوان لوکاس«زندگی زیباست» (روبرتو بنینی، ایتالیا)«ایستگاه مرکزی» (والتر سالس، برزیل)، «بچه‌های آسمان» (مجید مجیدی، ایران) «پدربزرگ» (خوزه لوییس گارسی، اسپانیا)، «تانگو» (کارلوس سائورا، آرژانتین)
72 – 1378 / 2000«رنگ خدا» مجید مجیدیدو جایزه از جشنواره فیلم کودک، دو جایزه از جشنواره خیخون، سه تندیس از جشن خانه سینما،  سه سیمرغ بلورین از جشنواره فجر«همه چیز درباره مادرم» (پدرو آلمودوار، اسپانیا)«کاروان» (اریک والی، نپال)، «شرق-غرب» (رجیس وارنیه، فرانسه)، «سالمون و گینور» (پل موریسن، بریتانیا)، «زیر خوزشید» (کالین ناتلی، سوئد)
73 – 1379 / 2001«زمانی برای مستی اسب‌ها» بهمن قبادیدوربین طلایی جشنواره کن و جایزه فیپرشی و جایزه کنفدراسیون هنر و تجربه، جایزه اول جشنواره سائوپائولو، جایزه ویژه هیئت داوران شیکاگو، جایزه ویژه هیئت داوران خیخون،  دو جایزه از جشنواره فیلم کودک و نوجوان، فیلم برگزیده منتقدان در جشن خانه سینما«ببر غران اژدهای پنهان» (آنگ لی، تایوان)«آمورس پروس» (آلخاندرو گونزالس ایناریتو، مکزیک)، «جدا شویم سقوط می‌کنیم» (یان هربیک، جمهوری چک)، «همه مشهور!» (دومینیک درودره، بلژیک)، «طعم دیگران» (آگنس ژویی، فرانسه)
74 – 1380 / 2002«باران» مجید مجیدیدو جایزه از جشنواره هامبورگ، دو جایزه از جشنواره مونترال، دو جایزه از جشنواره خیخون، دو تندیس از جشن خانه سینما، هفت سیمرغ بلورین از جشنواره فجر«سرزمین هیچکس» (دنیس تانوویچ، بوسنی و هرزگوین)«آملی» (ژان-‌پی‌یر ژونه، فرانسه)، «ایلینگ» (پیتر ناس، نروژ)، «لاگان» (آشوتوش گواریکر، هند)، «پسر عروس» (خوان کامپانلا، آرژانتین)
75 – 1381 / 2003«من ترانه 15 سال دارم» رسول صدرعاملیجایزه فیپرشی از تسالونیکی، دو جایزه از جشنواره رن، سه جایزه از جشنواره لوکارنو، دو تندیس جشن خانه سینما، پنج سیمرغ بلورین و یک دیپلم افتخار از جشنواره فیلم فجر«هیچ جا در آفریقا» (کارولین لینک، آلمان)«جنایت پدر آمارو» (کارلوس کاررا، مکزیک)، «قهرمان» (ژانگ ییمو، چین)، «مرد بدون گذشته» (آکی کوریسماکی، فنلاند)، «زوس و زو» (پولا فان در اوست، هلند)
76 – 1382 / 2004«نفس عمیق» پرویز شهبازیجایزه ویژه هیئت داوران تورین، یک سیمرغ بلورین«تهاجم بربرها» (دنی آرکان، کانادا)«شرارت» (میکائیل هافستروم، سوئد)، «سامورایی گرگ و میش» (یوجی یامادا، ژاپن)، «خواهران دوقلو» (بن سومبوگارت، هلند)، «زلاری» (اوندری ترویان، جمهوری چک)
77 – 1383 / 2005«لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند» بهمن قبادیصدف طلایی و جایزه cec  از جشنواره فیلم سن سباستین، جایزه خرس بلورین بهترین فیلم بلند: بالای 14 سال از جشنواره فیلم برلین و جایزه فیلم صلح از جشنواره برلین، جایزه فیلم منتخب تماشاگران از جشنواره بین‌المللی فیلم رتردام، جایزه فیلم منتخب تماشاگران و تقدیر هیئت داوران بخش مسابقه بین‌الملل از جشنواره بین‌المللی فیلم سائو پائولو«دریای درون» (آلخاندرو آمنابار، اسپانیا)«همان طور که در آسمان است» (کی پولاک، سوئد)، «گروه کر» (کریستوف باراتیه، فرانسه)، «سقوط» (اولیویر هیرشبیگل، آلمان)، «یستردی» (دارل روت، آفریقای جنوبی)
78 – 1384 / 2006«خیلی دور خیلی نزدیک» رضا میرکریمیهفت تندیس جشن خانه سینما و شش سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر، بهترین دستاورد هنری جشنواره بین‌المللی قاهره«تسوتسی» (گاوین هود، آفریقای جنوبی)«نگو» (کریستینا کومنچینی، ایتالیا)، «کریسمس مبارک» (کریستیان کاریون، فرانسه)، «اینک بهشت» (هانی ابوسعید، فلسطین)، «سوفی شول-آخرین روزها» (مارک روترموند، آلمان)
79 – 1385 / 2007«کافه ترانزیت» کامبوزیا پرتویدو تندیس جشن خانه سینما، دو سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر«چهارشنبه‌سوری»، «بید مجنون»«زندگی دیگران» (فلوریان هنکل فون دونرسمارک، آلمان)«بعد از عروسی» (سوزان بیر، دانمارک)، «روزهای افتخار» (رشید بوغریب، الجزایر)، «هزارتوی پن»‌ (گی‌یرمو دل تورو، مکزیک)، «آب» (دیپا مهتا، کانادا)
80 – 1386 / 2008«میم مثل مادر» رسول ملاقلی‌پور«آفساید»«جاعلان» (اشتفان روزوویتسکی، اتریش)«12»‌ (نیکیتا میخالکوف، روسیه)، «بیوفورت» (جوزف سدار، اسرائیل)، «کاتین» (آندری وایدا، لهستان)، «مغول»‌(سرگئی بودروف، قزاقستان)
81 – 1387 / 2009«آواز گنجشک‌ها» مجید مجیدیخرس نقره‌ای بازیگری از جشنواره برلین، چهار سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر«اتوبوس شب»، «خون بازی»«عزیمت» (یوجیرو تاکیتا، ژاپن)«عقده بادر ماینهوف» (اولی ادل، آلمان»، «کلاس» (لورن کانته، فرانسه)، «انتقام» (گوتس اشپیلمان، اتریش)، «والس با بشیر» (آری فولمن، اسرائیل)
82 – 1388 / 2010«درباره الی» اصغر فرهادیجایزه خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره برلین، جوایز بهترین فیلمنامه و جایزه بزرگ هیئت داوران از جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک، سیمرغ بلورین بهترین کارگردان و صدا و منتخب تماشاگران از جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین فیلم از جشنواره

کرالا، جایزه بهترین فیلم بلند داستانی از جشنواره ترایبکا

«آتش سبز»، «تنها دو بار زندگی می‌کنیم»«راز چشمان آن‌ها» (خوان خوزه کامپانلا، آرژانتین)«عجمی» (اسکندر کوپتی، یارون شانی، اسرائیل)، «شیر اندوه»‌ (کلودیا لوسا، پرو)، «یک پیشگو» (ژاک اودیار، فرانسه)، «روبان سفید» (میشائل هانکه، آلمان)
83 – 1389 / 2011«بدرود بغداد» مهدی نادریجایزه مشترک با «زمزمه در باد» در بخش فیلمبرداری فیلم اول جشنواره فیلم فجر«طلا و مس»، «ملک سلیمان»«در یک دنیای بهتر» (سوزان بیر، دانمارک)«بیوتیفول، آلخاندرو گونزالس ایناریتو، مکزیک)، «دندان نیش» (یورگوس لانتیموس، یونان)، «آتش‌افروزان» (دنی وینو، کانادا)، «خارج از قانون» (رشید بوغریب، الجزایر)
84 –  2012 / 1390«جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادیبرنده‌جایزه گلدن گلوب، جایزه بهترین فیلم برلین،‌ جایزه بهترین بازیگری زن و مرد از جشنواره برلین، جایزه سزار، انجمن منتقدان فیلم نیویورک و …«آلزایمر»، «اینجا بدون من»، «مرهم» و «ورود آقایان ممنوع»«جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی، ایران«کله شق» (مایکل آر راسکام، بلژیک)،«پانوشت» اسرائیل»(جوزف سدار، اسرائیل)، «درتاریکی»(آگنسکا هالند، لهستان)، «موسیو لازار»(فیلیپ فالاردیو، کانادا)
85 – 2013 / 1391فیلم «یه حبه قند» به کارگردانی سیدرضا میرکریمی انتخاب شد اما بنابر تصمیم جواد شمقدری اسکار تحریم شد و این فیلم به آکادمی معرفی نشد.بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی ابن عربی، بهترین فیلم،‌ بازیگر زن و فیلمبرداری  جشنواره بین‌المللی سینما مسلمانان کازان، دیپلم افتخار جشنواره گرانادا، دیپلم افتخار بهترین پوستر و تندیس بهترین عکاسی و چهره‌پردازی از جشن خانه سینما«عشق» میشائیل هانکه، اتریش«جادوگر جنگ» (کیم مگوین، کانادا)،«نه»(پابلولاراین، شیلی)،«یک رابطه‌ی عاشقانه‌ی سلطنتی» (نیکولای آرسل، دانمارک)، «کانتیکی»(یواخیم رونینگ، نروژ)
86 – 2014 / 1392«گذشته» اصغر فرهادیبهترین بازیگر زن کن، جایزه کلیسای جهانی کن، جایزه هیات ملی بازبینی فیلم، نامزد جایزه گلدن گلوب«دربند»«زیبایی بزرگ» پائولو سورنتینو، ایتالیا«فروپاشی حلقه‌ی شکسته»(فلیکس فان گرونیگن، بلژیک)، «تصویر گمشده»(ریتی پان، کامبوج) «شکار» (توماس وینتربرگ، دانمارک)، «عمر»(هانی ابواسعد، فلسطین)
87 –  2015 / 1393«امروز» سیدرضا میرکریمیبرنده جایزه فیپرشی و جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم شب‌های سیاه تالین،برنده جایزه تماشاگران، جایزه بهترین فیلم و جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره بین‌المللی سینمای مؤلف رباط«آذر، شهدخت، پرویز و دیگران»، «استرداد»، «برف»، «تنهای تنهای تنها»، «چ»، «خسته نباشید»، «خط ویژه»، «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو»، «سر به مهر»«آیدا» پاول پاولیکوفسکی، لهستان«لویاتان»(آندری زویاگینتسف، روسیه)، «تیم بوکتو» (عبدالرحمن سیساکو، موریتانی)، «نارنگی‌ها»(زازا اوراشادزده، گرجستان)، «قصه‌های وحشی» (دامیان زیفرون، آرژانتین)
88 – 1394 / 2016«محمد رسول الله ص»

مجید مجیدی

نمایش افتتاحیه درجشنواره مونترال، جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره کمر ایمیج«در دنیای تو ساعت چند است؟، «قصه‌ها»، «ماهی و گربه»، «رخ دیوانه»، «شیار 143»«پسر شائول» به کارگردانی لاشلو لمس (مجارستان)«آغوش مار» به کارگردانی سیرو گرا (کلمبیا) / «یک جنگ» به کارگردانی توبیاس لیندهولم (دانمارک) / «موستانگ» به کارگردانی دنیز غمزه ارگوون (فرانسه) / «ذیب» به کارگردانی ناجی ابو نوار (اردن)
89 – 1395 / 2017«فروشنده» اصغر فرهادیجایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم کن«ناهید»، «ایستاده در غبار»، «دختر» و «لانتوری»

محمد حسین قلی‌پور

نويسنده سينمايى موسس و سردبير "اى من" موسس و سردبير سايت "Filmovies"

نوشته های مشابه

2 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

2 × 5 =

دکمه بازگشت به بالا