متیو دیوید مک‌کانِهِی زاده ۴ نوامبر ۱۹۶۹ بازیگر و تهیه‌کننده آمریکایی است. نام مک‌کانهی نخستین بار با فیلم مات و مبهوت مطرح شد که در ژانر کمدی ساخته شده بود و محصول ۱۹۹۳ است. سپس در فیلم‌های دیگری چون قتل‌های زنجیره‌ای تگزاس: نسل بعدی، زمانی برای کشتن، فیلم تاریخی اسپیلبرگ به نام آمیستاد، تماس، ادتیوی و یو-۵۷۱ به ایفای نقش پرداخت.
از آغاز دهه ۲۰۰۰ به بعد، وی به بازی در فیلم‌های رمانتیک و کمدی روی آورد که از جمله این فیلم‌های می‌توان به مواردی چون طراح مراسم ازدواج (۲۰۰۱)، چگونه مردی را در ۱۰ روز از دست بدهیم (۲۰۰۳)، شکست در اجرا (۲۰۰۶)، طلای احمق‌ها (۲۰۰۸)، ارواح دوست دخترهای سابق (۲۰۰۹) اشاره نمود. از سال ۲۰۱۰ به بعد متیو از فیلم‌های رمانتیکی فاصله گرفته و در فیلم‌های دیگری مانند وکیل لینکلن (۲۰۱۱)، برنی (۲۰۱۱)، جوی قاتل (۲۰۱۱)، ماد (۲۰۱۲)، مجیک مایک (۲۰۱۲) و گرگ وال استریت (۲۰۱۳) و بین ستاره‌ای(۲۰۱۴) ظاهر شد. وی به خاطر بازی در این فیلم‌ها مورد تحسین منتقدین قرار گرفت.
موفقیت وی در سال ۲۰۱۳ با بازی در فیلم باشگاه خریداران دالاس به اوج رسید. در این فیلم وی نقش یک گاوچرانی را بازی می‌کند که به بیماری ایدز آلوده شده. وی بخاطر بازی در این فیلم موفق به کسب جوایزی متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام شد. در سال ۲۰۱۴ وی با بازی در سریال کارآگاه حقیقی محصول شبکهٔ اچ‌بی‌او، جایزه منتخب منتقدین تلویزیون را برد و همچنین نامزد دریافت جایزه امی ساعات پربیننده برای بهترین بازیگر نقش اول مرد در مجموعه درام شد.
متیو مک‌کانهی کوچک‌ترین فرزند در بین دو برادر دیگرش است که در یووالد، تگزاس به دنیا آمد. مادرش مری، مدرس مهدکودک و نویسنده بوده که اصالتاً اهل نیوجرزی است. پدرش نیز جیمز نام داشت که مالک یک پمپ‌بنزین بود. پدر و مادر چندی بعد از هم طلاق گرفته و هر کدام چندین بار دیگر ازدواج‌های دیگری داشته‌اند. متیو مک‌کانهی از تبار اسکاتلندی-انگلیسی-ایرلندی-سوئدی-آلمانی است. اجداد وی اهل کشور اسکاتلند بودند.
وی دوران نوجوانی خود را در لانگویو گذرانده جایی که به دبیرستان می‌رفت. در دبیرستان وی را به عنوان یکی از خوش‌چهره‌ترین دانش‌اموزان انتخاب کرده بودند. همچنین در پوشش برنامه‌ای برای تغییر محل دانش‌اموزان، وی در سال ۱۹۸۸ به مدت یک‌سال در کشور استرالیا ساکن بوده.
متیو دانش‌آموخته دانشکده ارتباطات دانشگاه تگزاس در آستین است که در بهار ۱۹۹۳ با مدرک کارشناسی رادیو-تلویزیون-سینما از آنجا فارغ‌التحصیل شده است.
بازیگری متیو از سال ۱۹۹۱ شروع شد. از اولین کارهای نمایشی وی، ظاهر شدن در تبلیغات تلویزیونی بود که یکی از این تبلیغات‌ها برای یکی از روزنامه‌های شهر آستین بود که در آنجا وی اولین دیالوگ‌های خود را بیان می‌کند. وی سپس نقشی در فیلم مات و مبهوت به کارگردانی ریچارد لینکلیتر بازی کرد که از اولین کارهای موفق وی است. بعد از ایفای چند نقش کوچک در فیلم‌هایی چون فرشتگان، قتل زنجیره‌ای تگزاس، پسرها کنار و همچنین سریال معماهای حل نشده، وی یکی از مهم‌ترین نقش‌های خود را در فیلم زمانی برای کشتن بازی کرد. در این فیلم وی با بازیگرانی چون ساندرا بولاک و ساموئل ال. جکسون هم‌بازی بود. از اواخر دهه ۱۹۹۰ بود که کم‌کم شروع به بازی در نقش‌های اصلی فیلم‌ها کرد. فیلم‌هایی چون تماس، آمیستاد، پسران نیوتن، ادتیوی و یو-۵۷۱ از جمله این فیلم‌ها هستند.
با ورود به دهه ۲۰۰۰ متیو بیشتر در فیلم‌هایی در ژانر کمدی-عاشقانه ظاهر شد. فیلم‌هایی چون طراح مراسم ازدواج و چگونه مردی را در ۱۰ روز از دست بدهیم از فیلم‌های عاشقانه‌ای هستند که توانستند موفقیت خوبی در باکس‌آفیس پیدا کنند. از فیلم‌های دیگرش می‌توان به تیپ‌توز (نوک پا) اشاره کرد که فیلمی با بودجه پایین بود و در ان نقش یک آتش‌نشان را داشت. فیلم دیگرش دونفر برای پول بود که در ان با آل پاچینو هم‌بازی بود.
در سال ۲۰۰۵ فیلم صحرا با بازی مک‌کانهی به سینما عرضه شد. در همین سال بود که مجله پیپل متیو را به عنوان یکی از جزاب‌ترین مرد زنده معرفی نمود. در سال ۲۰۰۶ وی به همراه سارا جسیکا پارکر در فیلم شکست در اجرا و به عنوان یک مربی در فیلم ما مارشال هستیم نقش‌آفرینی کرد. وی همچنین در صداگذاری مجموعهٔ تبلیغاتی‌ای برای کمپین سپاه صلحشرکت نمود. همچنین برای فیلم رعد استوایی و بعد از ماجرای اقدام برای خودکشی اوون ویلسون، وی را جایگزین او کردند.
در ژوئن ۲۰۱۰ فاش شد که مک‌کانهی در حال کار روی نمایش نامهای کمدی برای شبکه اف‌ایکس است.
بعد از مدتی استراحت و دوری از بازیگری، مک‌کانهی تصمیم به ترک بازی در فیلم‌های ژانر کمدی-عاشقانه گرفت. در سال ۲۰۱۲ بود که به همراه چنینگ تیتوم در فیلم مایک جادویی ظاهر شد. این فیلم به کارگردانی استیون سودربرگ بود. سپس با توجه به اینکه وی از اهالی ایالت تگزاس است، نقشی با این حال و هوا را در فیلم برنی ایفا کرد. از دیگر بازیگران فیلم برنی می‌توان به جک بلک اشاره نمود.
در سال ۲۰۱۳ فیلم باشگاه خریداران دالاس با بازی مک‌کانهی عرضه شد. این فیلم شاید یکی از موفق‌ترین فیلم‌های متیو مک‌کانهی باشد که تا به این روز بازی کرده بود و بسیار مورد تحصیا منتقدین قرار گرفت. وی بخاطر این نقش‌آفرینی جوایزی چون جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام را ازآن خود کرد. متیو برای بازی در این فیلم مجبور شد ۴۶ پوند از وزن خود را کم کند.
از آخرین آثار مک‌کانهی سریال کارآگاه حقیقی محصول شبکه اچ‌بی‌او است که در آن هم‌گام با وودی هرلسون نقش‌آفرینی کرد. او برای بازی در این سریال نامزد دریافت جایزه امی بهترین بازیگر نقش اول مجموعه درام شد، ولی جایزه را به برایان کرانستون واگذار کرد. در سال ۲۰۱۴، وی در فیلم بین ستاره‌ای به کارگردانی کریستوفر نولان ایفای نقش کرد.
متیو مک‌کانهی در سال ۲۰۰۶ با مانکن برزیلی، کامیلا آلوز آشنا می‌شود. این دو در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۱ رسماً نامزدی خود را اعلام کرده و در ۹ ژوئن ۲۰۱۲ ازدواج می‌کنند. مراسم ازدواج آنها در شهر آستین، جایی که سکونت داشتند برگزار شد. این زوج صاحب سه فرزند به نامهای لوی (پسر – متولد ۲۰۰۸)، ویدا (دختر – متولد ۲۰۱۰) و لیوینگستون (پسر – متولد ۲۰۱۲) هستند.
مک‌کانهی مؤسس یک بنیاد خیریه است. این بنیاد خیریه صرف امور مربوط به کودکان و نوجوانان می‌شود تا آینده‌ای بهتر را برای آنها رقم بزند. وی همچنین تاکنون جان چندین حیوان را از بلایای مختلف طبیعی و غیرطبیعی نجات داده. در یک مورد تعدادی جوان در حال پاشیدن اسپری مو به روی گربه‌ای بودند تا آتشش بزنند ولی متیو گربه را نجات داد.
فهرست برخی از فیلم‌هایی که متیو مک‌کانهی در آنها به ایفای نقش پرداخته‌است:
گرگ وال استریت
طراح مراسم ازدواج
باشگاه خریداران دالاس
وکیل لینکلن
کاراگاه حقیقی
تماس
زمانی برای کشتن
ارواح دوست دخترهای سابق
صحرا
پسر روزنامه فروش
تندر استوایی
یو-۵۷۱
بین ستاره‌ای
سیزده گفتگو در مورد یک چیز
مجیک مایک
دو نفر برای پول
ماد
دریای درختان
پاپاراتزی
سرزمین مجازات
سایر نوشته های مرتبط را اینجا بخوایند.
