سینمای جهاننقد فیلم

نقد و بررسی فیلم می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning

پوستر می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning
پوستر می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning

عوامل فیلم

نویسنده  : Chris Gerolmo

کارگردان : Alan Parker

بازیگران: Gene Hackman ، Willem Dafoe, Frances McDormand، Brad Dourif، R. Lee Ermey، Stephen Tobolowsky, Gailard Sartain

خلاصه فیلم

می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning داستان رسوخ تبعیض نژادی و فضای خفقان حاصل از این موضوع در امریکا را به نمایش میکشد. فیلم داستان دو پلیس را روایت میکند که برای کشف راز قتل دو مامور یهودی و یک مامور سیاهپوست به جساپ‌کانتی می‌سی‌سی‌پی می‌آیند و با چالش‌های این شهر در تبعیض نژادی که مانع کشف راز قتل‌ها بود، دست و پنجه نرم میکنند.

نقد فیلم می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning

سکانس ابتدایی فیلم می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning، یک فیلم کوتاه شبیه به داستان تمام فیلم است. جایی که گروهی انتقامجو برای انتقام، سراغ افرادی میروند و آنها را از بین میبرند. دو سفیدپوست و یک سیاه‌پوست که برای ثبت‌نام رأی‌دهندگان سیاه‌پوست به جساپ‌کانتی می‌روند، شبانه در جاده‌ای روستائی به قتل می‌رسند. دو مأمور FBI، آلن وارد (با بازی ویلیام دافو) و روپرت آندرسن (جین هکمن) به جساپ می‌آیند تا سرنخی از این ماجرا بیابند و در آخر نیز موفق به این کار می‌شوند.

بدون شک می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning یکی از فیلم‌های عالی در زمینه تبعیض نژادی است. فیلمی که ظرافت‌های داستانی بیشماری دارد تا جاییکه اگر مخاطب آگاهی نسبت به موضوع نداشته باشد، در جای جای فیلم، عقب می‌افتد و نقطه‌گذاری دقیق فیلمنامه را از دست میدهد. همچنین یک داستان اصلی بسیار جذاب پلیسی کارآگاهی  دارد که همچون نخ تسبیح، رویدادها را به یکدیگر متصل کرده و هر بیننده‌ای را به خود جذب میکند.

می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning که در پی داستان واقعی در سال 1964 ساخته شده، موجب استقبال گسترده از این فیلم شده بود تا جاییکه فیلم توانست در جشن آکادمی، صاحب یک اسکار و نامزد 6 اسکار باشد. این فیلم، داستان واقعی تقابل کوکلاس‌کلن‌های امریکایی است با سیاه پوستان، یهودیان و کاتولیک‌ها و عده‌ای از مردم که به تفاوت‌های نژادی معتقدند.

شاید بینندگان جدی سینما الن پارکر را با فیلم The Wall میشناختند. و یا او را با Midnight Express به یاد می‌آوردند اما بدون شک می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning یک اثر شاخص در کارنامه‌ی این کارگردان محسوب میشود. فیلمی که علاوه بر دغدغه‌ی جدی سازندگانش درباره‌ی شانیت انسان، از داستانی با ساختار درهم تنیده و جذاب برخوردار است و در اجرای این داستان نیز به واقع، سنگ تمام گذاشته است.

داستان می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning یک داستان چند وجهی است اما به وضوح از دو جبهه در مقابل هم تشکیل میشود. از سویی kkk یعنی همان کوکلاس‌کلن‌ها با یک پشتوانه‌ی اجتماعی و اجرایی که افرادی مثل معاون کلانتر به نام پل (با بازی Brad Dourif) و  کلیتن تاونلی (با بازی Stephen Tobolowsky ) و با حمایت جدی شهردار شهر به نام تیلمن (با بازی R. Lee Ermey) اظهار قدرت میکنند و از سوی دیگر در مقابل آنها دو مامور اف‌بی‌آی به نام آلن وارد (با بازی Willem Dafoe ) و روپرت آندرسن (با بازی Gene Hackman) هستند که با عزمی راسخ به دنبال احقاق حقوق مردم و بالاخص سیاه پوستان جنوب هستند که هر روز خانه‌هایشان به آتش کشیده میشود و گاهی جان خود را از دست میدهند اما توگویی به علت حفظ جان قبیله و تیره‌ی خود، سکوت پیشه و میکنند و دم نمیزنند. گویی الن پارکر قدرت خارق‌العاده‌ای در نگاه به لایه‌های عمیق بربریت در جامعه امریکا دارد و هیچ دلیلی برای پنهان کردن آن نمیبیند. برای درک این موضوع و فضای آن دوران در القای چنین مفاهیمی کافیست به انتخاب بازیگران این فیلم توجه کنیم، جایی که R. Lee Ermey در نقش شهردار تیلمن انتخاب میشود درحالیکه بینندگان سینما ارمی را با بازی در غلاف تمام فلزی کوبریک به یاد می‌آورند، دقیقا یک سال بعد از اثر کوبریک، اینبار ارمی در نقش یک انسان پلشت در هر زمینه‌ی قابل تصوری، در چنین فیلمی ایفای نقش میکند تا این تصویر در کنار تصویرش در حال سان دیدن و “قربان بله قربان” شنیدن‌های غلاف تمام فلزی قرار بگیرد.

عمق داستان می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning  و اوج زیبایی این فیلم در لحظه‌های خلق درام و رابطه‌ی مرموز روپرت آندرسن (با بازی Gene Hackman) با خانم پل یعنی همسر معاون کلانتر (با بازی Frances McDormand)، نمایان میشود. لحظه‌های حتی کمیکی که آندرسن با شناختی که از مردمان جنوب دارد، در آرایشگاه زنانه حضور میکند و با یک رفتار دن‌ژوان وار به دنبال یک هدف خاص کاراگاهی است و از قضا موفق نیز میشود و همین موضوع موجب حل معمای داستان میشود.

می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning  از سویی راوی تبعیض نژادی بین سیاه‌پوستان و سفیدپوستان با توجه به المان‌های آن یعنی آتش زدن خانه‌ی سیاهان، کتک زدن سیاهانی که با اف‌بی‌آی همکاری میکنند، کشتن آنها و جدا بودن محل غذاخوری سیاهان و سفیدان است؛ از سوی دیگر تبدیل به یک تریلر معمایی بسیار هیجانی میشود که هر لحظه به دنبال کشف و حل معمای قتل‌هاست و از هیچ تلاشی برای به ثمر رسیدن آن دریغ نمیکند و در آن به نوعی یک درگیری بین دو پلیس اصلی فیلم ایجاد میکند که یکی به دنبال کارهای بسیار بزرگ با جمع کردن تعداد زیادی نیرو در سینمای متروکه شهر و مصاحبه با شاهدان عینی است و دیگری با شناختی که از جامعه دارد، گلوگاه‌های یک جریان را کشف میکند و دقیقا، نقطه‌ی کامیابی آنها، دعوای شدید این دو تعویض روش‌ آنهاست؛ از سویی دیگر گویی رابطه‌ای عاطفی بین روپرت آندرسن با خانم پل شکل میگیرد که نقطه‌ی آغازین آتشفشان روپرت آندرسن است. فیلمبرداری این فیلم که برنده‌ی جایزه‌ی جشن آکادمی نیز شده است، یک فیلمبرداری کاملا با ظرافت و فکر شده است. کافی است چند سکانس را به یاد بیاورید تا این سخن را بهتر درک کنید؛ اساسا نگاه دوربین در این فیلم آنقدر حساب شده است که درباره‌ی هرکدام از آنها میتوان سخن راند اما به طور مثال نگاه دوربین به شهردار تیلمن، همواره در سخنرانی‌ها همراه با یک ابهت و قدرت سرکوبگرانه از جنس مرد جمهوری‌خواه امریکایی است که مقایسه‌ی آن با سکانس‌هایی که او در حال بازجویی است، فهم درستی از کار فیلمبردار این فیلم برای بینده ایجاد میکند؛ همچنین سکانس پیدا شدن اجساد 3 مامور دولتی از زاویه‌ی نگاه متفاوت با تمام افراد شهر، نمونه‌های خوبی از قدرت فیلمبرداری این فیلم است.

آن چیزی که فیلم می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning را برای بیننده‌ی جدی سینما از سطح یک فیلم خوب به سطح یک فیلم ماندگار و قابل تامل، تبدیل میکند، نگاه عمیق الن پارکر به اجتماع و فهم عمومی اجتماعی مردم است که در خلال داستان بر بیننده نمایان میشود.

اما بدون شک یکی از مهمترین دلایل موفقیت می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning حضور بازیگران بسیار خوب در این فیلم است. فردی همچون هکمن که با فیلم شاخصی همچون French Connection موفق به دریافت اسکار نیز شده بود و برای بازی درخشانش در این فیلم نیز نامزد دریافت اسکار بود و بدون شک چندی از بهترین چک (سیلی)های سینما را در این فیلم زده است. بازی بی نقص و فوق‌العاده Frances McDormand که برخلاف بسیاری از بازیگران وطنی، هربار و در هر فیلم، یک مدل خاصی از بازی را ارائه میدهد، به نظر نقطه‌ی درخشان این فیلم است. فقط کافی است او را در  Fargo و در سالهای اخیر با Three Billboards Outside Ebbing, Missouri  مقایسه کنید و میزان تفاوت و قوت این زوج دراماتیک فیلم را به قضاوت بنشینید. این ویژگی‌ها در بازی دیگر بازیگران نیز قابل مشاهده است اما در این بین به نظر نگارنده ویلیام دافو به غیر چند صحنه تعقیب و گریز، بازی خوب و در حد دیگر بازیگران، از خود ارائه نداد و نتوانست از پس ظرافت‌های احتمالی نقش خود بربیاید.

اما با تمام این ویژگی‌ها، آن چیزی که فیلم می سی سی پی می سوزد Mississippi Burning را برای بیننده‌ی جدی سینما از سطح یک فیلم خوب به سطح یک فیلم ماندگار و قابل تامل، تبدیل میکند، نگاه عمیق الن پارکر به اجتماع و فهم عمومی اجتماعی مردم است که در خلال داستان بر بیننده نمایان میشود. نگاه عمیقی که در سکانس‌های مختلف به اشکال گوناگون نمایش داده میشود و درصدد میزان‌دهی سطح فکر اجتماعی و نمایش آن است. بسیاری از نگاه‌های پردرد سیاه‌پوستان به مامورین اف‌بی‌آی و رفتارهای منفعلانه و از سر ضعف آنها، به عنوان فاجعه‌ی اجتماعی از کانال دوربین کارگردان میگذرد؛ این نگاه‌ها و تاثیرات اجتماعی در سیاه‌پوستان با مدل نگاهی که Frances McDormand در نقش خانم پل که نگاه‌های به شدت دردناکی در بسیاری از سکانس‌ها دارد، نزدیک است اما تمایز ویژه‌ی آن، قابل درک است؛ اما اوج هنرنمایی کارگردان در سکانس مصاحبه‌ی تلوزیون با مردم عادی به نمایش درمیاید، جایی که مردم هیپنوتیزم‌شده‌ی سر در گریبان کرده آنقدر دورو و یا بی‌اطلاع هستند که هرکدام سخنی مضحک‌تر از دیگری میگوید. مردم یا به فکر منافع شهر خود هستند و به این سبب، سعی در تطهیر فضا دارند و یا آنقدر بی‌اطلاع و نادانند که همه‌ی آتش‌سوزی‌ها را حاصل رعایت نکردن نکات ایمنی میدانند.

در پایان میتوان گفت که می‌سی‌سی‌پی میسوزد فیلمی بسیار زیبا و قابل تامل و در عین حال عمیق در بیان مقوله‌ی تبعیض نژادی در امریکاست که به جرات میتوان گفت که هنوز در امریکا پررنگ است و در بسیاری از مناطق، این بازار همچنان داغ است.

امتیاز کاربران: 3.87 ( 18 رای)

علی منصوری

نويسنده و منتقد سينمايى

نوشته های مشابه

1 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

17 − 14 =

دکمه بازگشت به بالا