پدر آن دیگری
عوامل فیلم
کارگردان پدر آن دیگری : یدالله صمدی
نویسنده: یدالله صمدی، حسین مهکام بر اساس رمانی از پرینوش صنیعی
بازیگران: حسین یاری، هنگامه قاضیانی، بنفشه صمدی، مریم سعادت، اکبر عبدی، جمشید مشایخی، ثریا قاسمی، شمسی فضل الهی، محمد ابهری، مهدیار عزیزی، پارسا مشیری، سینا محمدی فر، آروند کریمی
خلاصه فیلم
شهاب تا 6 سالگی توانایی تکلم را پیدا نکرده است. او فقط میتواند با مادرش ارتباط خوبی برقرار کند. اطرافیان او را کُند ذهن خوانده و تمسخر میکنند. شهاب این تمسخرها را با آسیب رساندن به اطرافیان جبران میکند. شهاب به مشکل اصلی اختلافات خانوادهاش تبدیل شده است و مادرش در پی آن است که به نحوی این مشکل را مرتفع نماید.
نقد فیلم پدر آن دیگری
“پدر آن دیگری” از همان تیتراژ نخست، خود را به عنوان یک اثر تلویزیونی به بیننده معرفی میکند. تلویزیونی بودن به خودی ِ خود نه نقطه قوتی محسوب میشود نه نقطه ضعف، صرفا یک ویژگی است؛ اما اگر قرار باشد در یک اکران سینمایی، با چنین اثری مواجه باشید به فیلم مانند یک اثر درجه دو نگاه خواهید کرد. بهترین ویژگی این اثر را میتوان قصهگو بودن آن دانست. هر چند این داستان توان درگیر کردن ذهن بیننده را ندارد، اما به هر حال میتواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد. استفاده از تکنیکهایی مانند لفظ “پدر آرش” – شهاب پدرش را این گونه خطاب می کند- وReaction های بازیِ با تعجب او، زهر فیلم را گرفته است. تصویربرداری و رنگها، حرف زیادی برای گفتن ندارند و بازیگران هم نه ضعیف هستند و نه شاهکاری آفریدهاند. البته به نظر میرسد حسین یاری کمتر از حد و اندازه خود ظاهر شده است، که بخشی از این اشکال ریشه در شخصیت پردازی نامناسب کاراکتر دارد. یک پدر هر قدر هم که بیرحم باشد، این قدر خصمانه با فرزندش برخورد نمیکند. چیزی که برای نگارنده بیش از همه آزار دهنده بود، حدیث نفسهای شهاب بود که در قالب مونولوگهای ذهنی او شنیده میشد. کودکان امروز آن قدر مصادیق تصویری خوب در ذهن دارند که این نحوهی نمایش فضای میان خوبی و بدی را به سخره خواهند گرفت. عنوان فیلم که برگرفته از اصل رمان است لطیف و متناسب با موضوع فیلم است.
اگر پدر آن دیگری را فیلمی متعلق به ژانر کودک بدانیم، طرح مسائلی چون مشکلات اخلاقی فرشته، برای کودکانی در این سن و سال مناسب نیست. حذف این بخش، نه تنها لطمهای به فیلم نمیزند بلکه میتواند ریتم کند فیلم را نیز اصلاح نماید. در پایان بندی اگر قرار بود شهاب بر اثر یک اتفاقِ تا این حد ساده – هم کلامی با مادر بزرگ – بهبود یابد، در سکانسهای دیگر هم فرصت این اتفاق وجود داشت که مناسبترین آن، حضور شهاب در خانهی زوج سن و سال داری است که او را پس از فرارش یافتهاند. زمانی کارگردان از کنار مسائلی از این دست به راحتی عبور میکند و انتظار میرود پایان بندی منسجمتری را برای فیلم در نظر گرفته باشد؛ اما این اتفاق نمیافتد و فیلم بر تلویزیونی بودنش بیش از پیش صحه میگذارد. با وجود ضعفهای جدی، دو رویکردِ کار اقتباسی و ساخت فیلم در ژانر کودک از طرف آقای صمدی، قابل تقدیر است. “پدر آن دیگری” با حذف خرده روایت فرشته، گزینه بسیار مناسبی برای پخشهای مکرر از تلویزیون است. ساخت چنین فیلمهایی حتی با سطح کیفی متوسط، میتواند زمینه ساز شروع جریانی تازه برای ژانری شود که رویای فرزندان این سرزمین را خواهد ساخت.
ویرایش متن: چیستا حاجیان
این نقد فیلم بر اساس نسخه نمایش داده شده در سی و سومین جشنواره فیلم فجر نوشته شده است.