جشنواره سی و پنجمسینمای ایراننقد فیلم

نقد فیلم انزوا

انزوا

پوستر انزوا
پوستر انزوا

عوامل فیلم

کارگردان انزوا : مرتضی علی عباس میرزایی

نویسنده: مرتضی علی عباس میرزایی و احمد رفیع‌زاده

بازیگران: امیر علی دانایی، اندیشه فولادوند، نادر فلاح، سیامک صفری، همایون ارشادی و جمشید هاشم پور

خلاصه داستان

زهره در راه بازگشت به خانه تعقیب می‌شود. او پا به فرار می گذارد و در این حین بر اثر تصادف فوت می کند. پرویز همسر زهره بعد از ۶ سال، برای اولین بار، با ضمانت رئیس زندان به مدت ۷۲ ساعت به مرخصی می‌آید تا زهره را دفن کند و فرزندانش را به فرد مطمئنی بسپارد. دریغ  که همه اطرافیان، در بخشی از گرفتاری های او متهم هستند.

نقد فیلم انزوا

متاسفانه جشنواره سی و پنجم، جشنواره متوسط هاست. فیلم های زیادی در این جشنواره هستند که از دام تکرارهای موضوعی و فرمی سینما گریخته اند و اتفاق های بدیعی را به نمایش گذاشته اند و با وجود ذوق زدگی مخاطبان در دو سوم ابتدایی شان به دلیل بیماری مزمن متوسط بودن نتوانسته اند آن گونه که باید، به سر منزل مقصود رسند. “سد معبر” ، “نگار” ، “کارگر ساده نیازمندیم” و “رگ خواب” از فیلم هایی بودند که با وجود ارتباط خوب مخاطب نتوانستند انتظارات نهایی را برآورده سازند و در این دام زمینگیر شدند. در آثار نام برده شده اجرای کار قوی تر از فیلمنامه ظاهر شده است و مشکل اصلی آن ها روایت نصفه و نیمه و گاهی خارج از مسیر داستان است.

“انزوا” ساخته مرتضی علی عباس میرزایی هم در رده آثار فوق قرار می گیرد. اثری که ضمن دارا بودن مشخصه های اولیه یک فیلم سینمایی و برآورده سازی حداقل انتظارات، تصویر ماندگاری در حافظه بصری مخاطب نمی سازد.

 انزوا هم از قاعده فیلم های متوسط جشنواره سی و پنجم مستثنی نیست اما داستان آن با اغماض می تواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد . این مزیت به دلیل وجود کاراکترها و خرده روایات متعدد و جذابی است که توانایی نگهداشتن مخاطب تا پایان فیلم را دارد. هر چند برای این کار از حفره های داستانی و تکنیک های تلویزیونی بهره می برد و توان پاسخگویی  برخی سوالات مخاطب را ندارد. سوالاتی نظیر پیدا شدن شارژر زهره در منزل صادق و یا نوشته تقدیمی در ابتدای کتاب مجلس مهستان که روایت تقدیری و ابتر آن به دل نمی نشیند و عمق سوال را بیشتر می نماید.

استفاده از کات های پشت سر هم و تدوین با ریتم تند قبلا در فیلم “عصبانی نیستم” رضا درمیشیان و با الگو برداری از “مرثیه ای برای یک رویا”ی دارن آرنوفسکی استفاده شده است. اثری که در ارائه چنین فرمی نسبتا موفق عمل می کند و بیننده را مجاب به پذیرش آن می کند. “انزوا” هم مانند اثر مذکور چنین سبکی را برای روایت انتخاب کرده است که متاسفانه در بسیاری از موارد بی مورد است. استفاده از این تکنیک معمولا برای روایت صحنه های پر تنش ، عصبی و غیر احساسی استفاده می شود مگر آن که فیلمسازی بتواند با خلاقیت خود از این نحوه اجرا در موارد دیگری بهره ببرد. “انزوا”ی جناب علی عباس میرزایی در این زمینه ناموفق عمل می کند که کمترین اثر آن بی تفاوتی مخاطب نسبت به این تکنیک است. متاسفانه کارگردان محترم به این نکته کم توجه بوده اند که استفاده از این تکنیک در سکانس هایی که نیاز به این ریتم خاص دارد مناسب است نه هر صحنه ای. سکانس های ورود پرویز به خانه و یاد آوری نوستالژی های زندگی گذشته او با  این تکنینک- هر چند در این صحنه از سرعت  آن کاسته شده- کار اشتباهی بوده و استفاده از موسیقی با آن تمپوی خاص فضا سازی احساسی آن را دگرگون جلوه داده است. این اشتباه در چند سکانس دیگر انزوا هم رخ نمایی کرده است که البته این اشکالات با نزدیک شدن به پایان فیلم از شدت آن کاسته شده است.

 در صحنه های زیادی هم خود موسیقی متن خوب کار شده ، هم اجرا از کیفیت مطلوب برخوردار است اما حاصل تلفیق آن سکانسی است که در آن هیچ تناسبی وجود ندارد و اثر را چون کودکی ناقص الخلقه تلف می کند. این اشکالات بزرگترین لطمه را به اثر وارد کرده و زحمات زیاد عوامل را که کاملا مشهود است بی ثمر کرده است.

با ایجاد تغییراتی در شیوه تدوین و صداگذاری انزوا به فیلمی مقبول تر برای اکران عمومی تبدیل خواهد شد. تغییراتی که انزوا را به شاهکاری ماندگار تبدیل نخواهند کرد اما بازخورد مخاطبین را برای اولین تجربه جدی یک کارگردان جوان مطلوب تر خواهد کرد.

با وجود علاقه شخصی نگارنده -به دلیل زحماتی مشهود فیلمساز و عوامل محترم- به فیلم “انزوا” اما حقیقت این است که اثر به دلایل مذکور توانایی تاثیرگذاری بر مخاطب را ندارد. فیلم در بیش از 90 درصد زمان خود نشانه های خیانت زهره را به نمایش می گذارد و همه چیز را برای صحه گذاری شایعات پیرامون او  شکل می دهد  اما به یکباره در سکانس تقابل مهندس و پرویز  با دیالوگی کم رمق قصد برگرداندن ورق به نفع زهره را دارد که طبیعتا نه اغنا پذیر است و نه سینمایی. برای بیننده ای که اغلب زمان فیلم را شاهد چنین شواهدی بوده پاکدامنی او معنایی ندارد . آن هم زمانی که پرسش های ذکر شده در پاراگراف سوم متن پاسخی قانع کننده از طرف فیلم را ندارد.

یادمان باشد در سینما مخاطب اغلب بر اساس برداشت های خود از نشانه های قرار داده شده در فیلم و چگونگی رفتارهای شخصیت ها در بازه زمانی قالب فیلم به قضاوت می رسد نه دیالوگ هایی که در کمتر از یک دقیقه ارائه می شود.

برای مطالعه سایر نقد فیلم های سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر روی لینک کلیک کنید.

امتیاز کاربران: 4.1 ( 1 رای)

محمد حسین قلی‌پور

نويسنده سينمايى موسس و سردبير "اى من" موسس و سردبير سايت "Filmovies"

نوشته های مشابه

6 دیدگاه

  1. درفیلم انزوا ،،،،موسیقی واقعا خوب کارشده ولی متاسفانه عجیبه که داوران این رو ندیدندوجای بسیارتاسف هست

    1. سلام ممنون از نظرتون
      موسیقی خوبه ولی تو بعضی سکانس ها تناسبی با حال و هوای فیلم نداره

  2. واقعا فیلم را دیده بودید؟ نشانه‌های پاکدامنی زهره در فیلم پخش بود. صحبت‌های صاحبخانه، صحبت‌های دختر مرویز، صحبت‌های صادق و صحبت‌های صاحب سینما…
    فیلم را دوباره ببین رفیق منتقد من

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

شانزده − 9 =

دکمه بازگشت به بالا